NANT Y MYNYDD
English
Beginning where emerald sphagnum,
Bog bean and bottomless moss hold sway
Where white drifts of cotton grass tremble in summer breezes
And shallow pools deepen through winter drenching rain
And dark acid water is held in sucking wet peat.
Release to become tumbling, bright, chaotic cold scribbles
That whisper over black wet bright rock.
Between sedge and fern, rush and tussock,
Down, down always down the cold chaos of water must go.
Down steeps and defiles, through cracks and down clefts
Becoming clearer, becoming brighter becoming a mountain stream.
Joining together, scribbles, scratches and courses
Gather size, gather power, develop purpose,
Making volume, noisily falling over crag and rock
In collapsing columns of the whitest of water
Filling black edged crystal pools,
Which harbour shimmering rainbow spotted trout
And dancing, bobbing dippers.
Becoming lowland rivers, mountain streams
Become Glaslyns, Dwryds, Mawddachs and Dyfis.
With still deeps and quiet shallows,
Slippery banks and shining shingle.
Home to osprey, kite and cormorant
Where herons wait and wait and wait …
The lowland rivers shaping the landscape
With easy power and quiet resolve
But mountain streams, too many to count,
Whispering their songs to Raven and Ouzel, Pipit and Lark
Their songs of the mountains,
A refrain of cold, bright, clear water
Tumbling, falling, coursing,
These are the living veins and the soul of the hills
Dafydd Davis, MBE
Welsh
Gan ddechrau ble mae migwyn emrallt,
Ffa'r gors a mwsog diwaelod yn ffrydio
ble mae gwyn y cotwm yn ysgwyd yn awel yr haf
a phyllau bas yn dyfnhau trwy law ymdrochol y gaeaf
a mawn yn amsugno'r dŵr asid tywyll.
Fe'i rhyddheir yn sgriblau llachar ac yn llanast oer
sy'n sibrwd dros garreg llachar o ddu.
Rhwng hesg a rhedyn, brwyn a chudynnau glaswellt,
Lawr, lawr, lawr rhaid i'r blerwch oer fynd
Lawr llethrau a cheunentydd, trwy graciau a lawr holltau
yn troi'n gliriach, yn troi'n ddisgleiriach, yn troi'n nant fynydd.
Yn uno sgriblau, crafiadau a thrywyddau
yn cryfhau mewn maint, mewn nerth, mewn pwrpas,
yn gwneud sŵn, yn fyddarol dros glogwyn a charreg
yn syrthio i golofnau y dyfroedd gwynnaf
yn llenwi pyllau crisial a'u hochrau yn ddu,
sy'n llochesu brithyll sgleiniog lliwiau'r enfys
a'r fronwen ddŵr yn dawnsio a hercian.
Yn troi'n afonydd yr iseldir, nentydd mynydd
yn troi'n Y Glaslyn, Y Dwyryd, Y Fawddach a'r Dyfi
Gyda'u dyfnderoedd llonydd a dyfroedd bas distaw
yn gartref i walch y pysgod, y barcud a'r bilidowcar
ble mae'r creyr glas yn aros ac yn aros ac yn aros...
Afonydd yr iseldir sy'n siapio'n tir
gyda nerth diymdrech a phenderfynoldeb tawel.
Ond mae nentydd mynydd, gormod i'w cyfri,
yn sibrwd eu cân i'r gigfran a'r fwyalchen, y corhedydd a'r ehedydd
Eu caneuon mynydd
yn ymatal y dŵr clir, oer, llachar
yn disgyn, yn syrthio, yn dilyn eu cwrs
Dyma wythiennau byw ac enaid y bryniau.
Dafydd Davis, MBE